Konstrukcja dachu: naprawa czy wymiana?
Konstrukcja dachu budynku to jeden z istotnych elementów zabezpieczających byt ludzi w jego wnętrzach. Jest to jednak konstrukcja narażona na całoroczne działanie czynników atmosferycznych, zanieczyszczenie powietrza, ataki owadów, pleśni i grzybów, do tego cały czas poddawana jest naprężeniom i działaniu innych sił fizycznych, nic zatem dziwnego, że ulega stopniowemu zużyciu. Aby zapewnić bezpieczeństwo mieszkańców, kontrole techniczne dachu powinny odbywać się regularnie, a każde uszkodzenie mechaniczne winno być natychmiast usuwane, dzięki czemu na bieżąco można monitorować stan techniczny pokrycia i reszty konstrukcji. Pozwoli to również na ograniczenie wydatków na naprawę, która jest zdecydowanie mniej kosztowna od odbudowy dachu. Dziś zastanawiamy się, kiedy trzeba naprawić dach, a kiedy zaś wymienić całą jego konstrukcję.
Kiedy wymienić elementy pokrycia?
Użytkowany od dłuższego czasu dach starzeje się i jest to zupełnie naturalne zjawisko. Jeśli zaobserwujemy np. jego przeciekanie, koniecznie trzeba dokonać naprawy (niezależnie od przyczyny), bo bez tego może zostać naruszona konstrukcja więźby. W zależności od rodzaju pokrycia dachowego trzeba będzie zwracać uwagę na różne kwestie. W starszych typach dachów pokrycie często jest wykonane z papy lub z gontów bitumicznych. W tym pierwszym przypadku należy poszukać bąbli, fałd i uszkodzeń mechanicznych materiału, a jeśli są niewielkie – wyciąć, zaklejając potem takie miejsce nowym pokryciem i uszczelniając je dokładnie w miejscu naprawy. Jeżeli uszkodzeniu uległo też deskowanie pod papą, dobrze będzie również je wymienić. Ocenę stanu deskowania można przeprowadzić z wnętrza strychu. W przypadku gontu bitumicznego zwracajmy uwagę, czy nie zostały uszkodzone albo oderwane jego elementy; jeśli tak – braki należy uzupełnić.
Na starszych konstrukcjach dachowych spotkamy również dachówki ceramiczne i cementowe. Te ciężkie pokrycia dachowe są długowieczne, ale wymagają wytrzymałej konstrukcji więźby. Naprawę dachu pokrytego takim materiałem przeprowadzimy, gdy jedna lub więcej dachówek uległo mechanicznemu uszkodzeniu. Jeśli liczba uszkodzonych elementów jest niewielka, możemy z powodzeniem zastąpić je nowymi. Jeżeli jednak zniszczenia są spore i trzeba będzie wymienić dachówki na powierzchni całej połaci, konieczne stanie się poszerzenie zakresu prac. Do wymiany będą najprawdopodobniej łaty, ze względu na ich stan oraz rozstaw dopasowany do starego pokrycia dachowego. Taka naprawa to też doskonała okazja do poprawy termoizolacji i polepszenia szczelności dachu. Dobrze jest więc podczas naprawy zastąpić papę membraną wysokoprzepuszczalną, następnie położyć system kontrłat, do których przymocujemy na końcu nowe pokrycie. Od wewnątrz można montować watę mineralną bezpośrednio do membrany.
Bardziej wiekowe budynki bywają wreszcie pokryte również blachą falistą, blachą na rąbek stojący lub rzadziej – blachodachówką. Kiedy dokonać napraw w takim pokryciu? Sygnałem powinny być ogniska korozji. Jeżeli nie są silne, można próbować wyczyścić rdzę lub pomalować ją specjalną farbą do bezpośredniego pokrywania zardzewiałych elementów. Duża korozja, pokrywająca większą część połaci, wymusza na posiadaczu takiego dachu wymianę pokrycia. Ten typ naprawy dachu wiązać się niestety będzie z wymianą łat, montażem kontrłat oraz – prawdopodobnie – położeniem od nowa izolacji antywilgociowej.
Kiedy wymienić dach?
Jest kilka sygnałów informujących, kiedy bez wątpienia należy wymienić dach. Należą do nich między innymi: zniszczenie dużej części pokrycia dachowego, uszkodzenie izolacji antywilgociowej na dużej powierzchni i liczne przecieki do wnętrza budynku. Jeżeli w jakikolwiek sposób naruszona została konstrukcja więźby dachowej, również należy liczyć się z koniecznością wymiany dachu. Takim naruszeniem konstrukcji może być np. jej zagrzybienie, zawilgocenie lub butwienie elementów konstrukcyjnych dachu. Czasami można dostrzec symptomy zużycia więźby podczas wizyty na strychu: jeśli konstrukcja nośna nosi znamiona skręcenia, ugięcia czy spękania – niezbędna stanie się wymiana całej więźby. Warto jest również przyjrzeć się kształtowi i geometrii samego dachu od zewnątrz; każde odstępstwo od normy (przechylenie, zapadanie się, widoczne ugięcie) jest wskazaniem do budowy nowego dachu. Całkowita wymiana pokrycia dachowego zalecana jest też wtedy, kiedy budynek pokryty jest materiałem zawierającym azbest. Na posiadaczu takiego budynku ciąży obowiązek usunięcia tego szkodliwego materiału do 2032 roku, najlepiej jest przeprowadzić tę operację z pomocą ekipy uprawnionej do usuwania azbestu. Na koniec – warto pamiętać, że tylko wykonanie napraw dachu w niewielkim zakresie można przeprowadzić bez konieczności uzyskania stosownych zezwoleń. Wymianę pokrycia dachowego i konstrukcji więźby należy zgłosić do odpowiedniego urzędu
(Starostwo Powiatowe), gdzie składa się także projekt przebudowy dachu.
